تشخیص و درمان اندومتریوز در زنان چگونه است ؟

تشخیص و درمان اندومتریوز در زنان چگونه است ؟ امروز در سایت دکتر زنان به مساله اندومتریوز پرداخته ایم با ما همراه باشید

 

یک خانم 31 ساله ، یک سابقه 12 ماهه از درد لگنی و دیسپارونی به کلینیک دکتر زنان مراجعه می کند .

تشخیصهای بیماری چیست و چه اطلاعاتی از شرح حال می تواند به برای انتخاب  این تشخیص ها کمک کننده باشد ؟

تشخیص های افتراقی شامل اندومتریوز ، بیماری التهابی لگن ( PID ) ، سندرم روده تحریک پذیر و علل روانی جنسی می باشد .

اندومتریوز می تواند یک علت این علایم باشد . علایم دیگر می تواند شامل درد لگنی قبل از پریود که با وقوع پریود بهتر می شود . اغلب به همراه پریود های شدید و دردناک است .

بعضی اوقات علایم غیر طبیعی مثل خونریزی رکتال یا هماچوری فقط در زمان پریود ، می تواند پیشنهاد کننده اندومتریوز در رکتوم یا مثانه باشد .

PID معمولاً مشکل حادی است که همراه با ترشح واژینال و علایم سیستمیک مثل تب و تهوع می باشد . با توجه به این که این بیمار خاص 12 ماه است که این مشکل را دارد ، PID نا متحمل است .

البته PID  می تواند مزمن باشد و بنابراین بررسی ترشحات واژینال ، سابقه PID قبلی و یا سابقه بیماری های منتقله جنسی در شریک جنسی دارای اهمیت می باشد .

سندرم روده تحریک پذیر نیز با درد لگنی تظاهر می کند ، اگرچه دیسپارونی در این سندرم معمول نیست .سایر علایم همراه ، مثل یبوست ، اسهال و نفخ شکم ، معمولاً در ارتباط با روده هستند .

سایر علل غیر معمول دیگر می تواند حضور یک توده لگنی ، فیبروم رحمی و یا یک کیست تخمدان باشند .

 

 

بیمار ممکن است متوجه توده ای در شکم خود و  یا علایم فشاری همراه بر روده و مثانه خود شده باشد . یک تغییر در الگوی پریود مثل بیشتر شدن خونریزی ، ممکن است دال بر فیبروید رحمی ( فیبروم رحمی ) باشد ؛ نا منظم شدن یا توقف خونریزی می تواند پیشنهاد کننده یک کیست تخمدانی باشد .

اگر هیچ علتی برای مشکل بیمار پیدا نشد ، احتمالاً یک علت روانی – جنسی برای این مسئله وجود دارد .

 

بیمار اظهار می دارد که یک هفته قبل از پریود دچار درد لگن می شود و پریود های او به طور افزاینده ای دردناک و شدید شده اند . شما به اندومتریوز مشکوک می شوید . چه بررسی های خاصی برای تایید تشخیص خود انجام می دهید ؟

آزمایش استاندارد طلایی برای این تشخیص هنوز لاپاراسکوپی می باشد که از طریق آن به طور مستقیم فضای لگنی از نظر وجود اندومتریوز مشاهده می شود .

ممکن است یک اولتراسوند لگنی نیز به خصوص برای تشخیص حضور اندومتریوم ، کیست تخمدانی ایجاد شده به وسیله اندومتریوز که تخمدان ها را درگیر کرده است ، کمک کننده باشد .

ممکن است سطح CA125 نمونه خون بیمار نیز بالا باشد . این تست چندان حساس یا اختصاصی نیست ، بلکه ممکن است در پایش درمان برای اندومتریوزی که قبلاً تشخیص داده شده است ، مفید باشد .

 

اندومتریوز چیست و در لاپاراسکوپی به چه شکل دیده می شود ؟ شما چگونه می توانید مطمئن شوید که آنچه می بینید واقعاً اندومتریوز است ؟

اندومتریوز به معنای حضور بافتی که از نظر هیستولوژیک شبیه اندومتر است ، در بیرون از رحم باشد . این بافت معمولاً در تخمدان ، در پریتونئوم لگنی ، به خصوص رباط های یوتروساکرال ، رباط پهن ، پریتونئوم یوترووزیکال و بن بست دو گلاس یافت می شود .

 

 

اگر این بافت در درون میومتر یافت شود به آن آدنومیوز گویند . علایم کلاسیک اندومتریوز ، درد لگنی ، دیسپارونی عمیق و دیس منوره هستند .

علت این امر پخش و کاشته شدن اندومتر در جاهای نابجا است که می تواند به علت قاعدگی رو به عقب در طول لوله های فالوپ و یا احتمالاً پخش شدن از طریق عروق خون یا لنفاوی صورت پذیرد .

اندومتریوز یک وضعیت وابسته به استروژن است که فقط در خانم هایی که در طی سال های باروری هستند اتفاق می افتد و علایم آن اغلب روده ای می باشند .

این علایم در طی بارداری و پس از منوپاز برطرف می شوند . ظاهراً اندومتریوز می تواند در لاپاراسکوپی متغیر باشد .

اندومتریوز می تواند قرمز ، سیاه یا قهوه ای باشد . ضایعات می توانند به صورت ندولار یا وزیکولا و یا به شکل سوختگی های پودری باشند . تنها راه برای اطمینان قطعی از تشخیص ، انجام یک بیوپسی و مطاله هیستولوژیک می باشد .

 

شما چگونه می توانید اندومتریوز را درمان کنید ؟

درمان اندومتریوز ، میتواند درمان طبی و یا درمان جراحی باشد .درمان طبی می تواند تجویز آنالژزیک ها مثل داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی باشد . سایر درمان های طبی تمایل به استفاده از فرآورده های هورمونی دارند .
هدف از درمان هورمونی ، ایجاد آتروفی در اندومتریوز می باشد .

داروهای متعددی در دسترس هستند ؛ این داروها شامل قرص ضد بارداری ترکیبی خوراکی ، پروژسترون های خوراکی ، دانازول و آگونیست های GnRH می باشند .

این ترکیبات در کنترل درد و ایجاد آتروفی اندومتریوز نقش مشابهی دارند . متأسفانه پس از قطع درمان ، میزان عود مجدد بالا است و درمان طولانی مدت نیز به دلیل عوارض جانبی داروها دشوار می باشد .

 

 

درمان جراحی شامل تخریب نواحی اندومتریوز می باشد . این کار معمولاً از طریق لاپاراسکوپی انجام می شود .

این درمان در بسیاری از زنان می تواند بسیار موفقیت آمیز باشد . در زنانی که این درمان موفق نیست یا تخریب ناقص بیماری و یا عود آن را دارند ، پس از درمان جراحی با استفاده از آگونیست GnRH ممکن است علائم بیشتر بهبود یابند .

 

شما چگونه اندومتریوم ها را درمان می کنید ؟

درمان اندومتریوم ها معمولاً شامل اکسیزیون جراحی و یا درناژ می باشد . این درمان می تواند از راه لاپاراسکوپی و یا از طریق باز انجام شود . درمان طبی برای اندومتریوز نسبتاً غیر موثر است .

 

اندومتریوز اغلب با ناباروری همراه است . چگونگه باعث نا باروری می شود و موثرترین درمان چیست ؟

اندومتریوز می تواند از طریق آسیب مستقیم ارگان ها لگنی ، مثل لوله های فالوپ یا تخمدان ها موجب ناباروری شود .

از طرفی به طور غیر مستقیم نیز می تواند با تولید مواد موضعی بر گامت ها و پروسه بارورسازی تأثیر بگذارد و موجب ناباروری شود ( هرچند که نتایج IVF در زنان دچار اندومتریوز نسبتاً خوب می باشد ) .

موثرترین درمان ناباروری وابسته به اندومتریوز ، بر اساس متون ، جراحی می باشد . درمان با جراحی موجب بالا رفتن میزان بارداری می گردد ، هرچند که با استفاده از تکنیک های IVF که شانس موفقیت خوبی در زنان دچار این وضعیت دارد ، می توان از جراحی اجتناب کرد .

متخصص زنان و زایمان و نازایی دکتر مژگان کریمی

برای مطرح کردن سوالات همین الان تماس بگیرید :

02122776295

09102410144

 

منبع : کتاب زنان و زایمان بر پایه علت و مراجعه